20. Nieuwe publicatie: Ploeg-Jaarboek 2013

Gisteren, zaterdag 31 mei, werd in het Groninger Museum het Ploeg-Jaarboek 2013 gepresenteerd. (Net als het jaarboek van het Nederlands Genootschap van Bibliofielen heet het naar het jaar dat achter ons ligt en niet, zoals bij het Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis naar het jaar van verschijnen.)

Ploeg-Jaarboek 2013

Aan het einde van de middag werden de eerste exemplaren van het Ploeg-Jaarboek uitgereikt en konden de donateurs van Stichting De Ploeg hun exemplaren in ontvangst nemen. Ik was eigenlijk alleen naar Groningen gereisd om twee van de auteurs te zien - die mij bij het onderzoek naar Hot Printing enorm geholpen hadden, Anneke de Vries en Jikke van der Spek, maar ontmoette er ook anderen - bij Ploeg-bijeenkomsten lopen kennelijk altijd mensen rond die de achternaam van beroemde Ploeg-kunstenaars dragen, zoals Werkman of Jordens.

Anneke en Jikke publiceren in het nieuwe Ploeg-Jaarboek over een schetsboek van Johan Dijkstra en over teruggevonden foto's van de jubileumtentoonstelling van De Ploeg uit 1933.

Ploeg-Jaarboek 2013

Zelf schrijf ik in het Ploeg-Jaarboek 2013 over, natuurlijk, Hot Printing, dat de KB vorig jaar kon aankopen uit de collectie van Ate Zuithoff. De aankoop bij André Swertz was mogelijk dankzij een donatie van de B.H. Breslauer Foundation in New York.

Ploeg-Jaarboek 2013

In mijn artikel stel ik vooral heel veel vragen over de totstandkoming van Hot Printing en over de werkwijze van H.N. Werkman die naast een reeks van prenten in kleine oplage ook een omslag maakte waarin hij de prenten met teksten wilde uitgeven. Dat laatste is maar op beperkte schaal gebeurd. Intussen kon ik, met hulp van collega's, wel vaststellen welke lettertypen en wat voor soorten papier Werkman hiervoor gebruikte en kon geconcludeerd worden dat zowel papier als letter heel gewoon zijn, maar op een ongewone manier zijn gebruikt.

Ploeg-Jaarboek 2013

Een tweede conclusie is, dat Werkman, als een waar kunstenaar, zijn werk in oplage niet produceerde als lopende band-werk, maar dat hij in feite een reeks unica maakte. Elk exemplaar van de prenten verschilt van de andere exemplaren, bijvoorbeeld in de prent met de twee hondjes: niet alleen zijn er prenten met bruine of zwarte of met bruine én zwarte hondjes, ook zijn er prenten met maar één of met wel drie hondjes. Het loont de moeite om die details in kaart te brengen, want zij kunnen ook inzicht geven in de echte unica in Werkmans oeuvre.