30. Het boek "S" opensnijden

Vandaag heb ik dan toch het boek beschadigd om het te kunnen lezen. Zonder mes kom je dit boek niet in. Het gaat om S, een roman van Doug Dorst naar een idee van J.J. Abrams. In het Nederlands vertaald door Robbert-Jan Henkes en recent uitgekomen bij Ambo|Anthos.

Doug Dorst, S (Nederlandstalige uitgave, 2014)

Het boek is uitgebracht in een papieren cassette, die is verzegeld. Alleen als het zegel wordt doorgesneden, kan de roman uit de cassette worden geschoven. Dat is toch iets anders dan alleen een cellofaantje er vanaf scheuren. 

Dan komt een boek uit de bibliotheek te voorschijn, althans daar lijkt het op. Het boek is als geheel een facsimile van een uitgeleend boek, maar daar blijken allerlei aantekeningen in te staan - en daar begint de roman.  Ook die aantekeningen zijn natuurlijk allemaal gereproduceerd, dus in feite is dit helemaal geen facsimile, maar een 'simulacrum', een als facsimile ontworpen boek. Even nog naar de rug, waarop een bibliotheeketiket is 'geplakt', ja, inderdaad, echt geplakt, niet alsof. 

Doug Dorst, S (Nederlandstalige uitgave, 2014)

Het nummer op de rug verwijst naar het Dewey Decimal Classification-systeem en 813.54 staat voor 'American Fiction, 1945-1999'. STR staat voor de naam van de auteur, V.M. Strata, van wiens Schip van Theseus hier sprake is, en 1949 slaat op het jaar van uitgave van die roman.

Doug Dorst, S (Nederlandstalige uitgave, 2014)

Het eerste stempel in dit quasi-bibliotheekboek is 'Uitleenexemplaar'. Eerlijk gezegd heb ik zo'n stempel nog nooit in een Nederlands boek gezien. Wel het tegenovergestelde, namelijk: 'Niet uitlenen'.

Voorbeeld van een 'Niet uitlenen'-plakkertje in Geerten Gossaert, Experimenten (1911)

 

Geerten Gossaert, Experimenten (1911), met stempel van de Openbare bibliotheek Den Haag

Zo'n plakkertje is te vinden in een exemplaar van de eerste druk van Geerten Gossaerts Experimenten (1911), een uitgave van de eerste Nederlandse private press, De Zilverdistel. Het exemplaar is verwijderd uit de collectie van de Openbare Leeszaal en Bibliotheek te 's-Gravenhage - zie het stempel 'Afgeschreven' over het eigendomsstempel op de titelpagina. Dit exemplaar is geadopteerd door de KB.

In het boek S zijn ook andere stempels te vinden, het boek is kennelijk uit een schoolbibliotheek gejat. Ook vind je er allerlei rare dingen in, zoals bibliothecarissen overal ter wereld kunnen bevestigen: lezers laten de onwaarschijnlijkste zaken achter, van liefdesbrieven en zand tot geld en van ansichtkaarten tot plakken kaas. Maar in dit boek valt het mee, ik zag zou gauw geen etenswaren of resten van een strandvakantie. Wel een servet.

Maar nu kan ik het dus gaan lezen, al is duidelijk dat deze leeservaring gedeeld moet worden met de twee protagonisten van de roman, die met elkaar praten via aantekeningen in het boek. De meeste leners van boeken 'praten' alleen met elkaar doordat de latere lezer de ezelsoren van de eerdere lezer weer gladstrijkt.

Dit is anders.