42. Het Kunstenaarsboek: om te lezen of om te bekijken? (10)

Kunstenaars manipuleren de structuur van het boek, maar ook de tekst, om tot een nieuwe betekenis te komen. Een veel gebruikte benadering is er een waarbij woorden of beelden verborgen worden. Ik zal twee voorbeelden geven, vandaag het eerste. Deze is (opnieuw) afkomstig uit een boek van Gervais Jassaud.

Claude Minière, Stephen Buckley, Chroniques (1993)

In 1993 publiceerde Jassaud de uitgave Chroniques van Claude Minière met illustraties van Stephen Buckley. Hierin zijn de illustraties en de woorden aangebracht op vierkante bladen, maar de uitgever heeft de vellen ervan zodanig ingesneden en gevouwen, dat er flappen over de pagina's vallen. Soms zijn de woorden of de schildering daarop aangebracht, soms eronder, soms half erop en half eronder.

Claude Minière, Stephen Buckley, Chroniques (1993)

Claude Minière, Stephen Buckley, Chroniques (1993)

Het betekent dat de lezer steeds aan het werk moet om de tekst of om de afbeelding geheel te zien te krijgen en dus te completeren. Vaak zie je maar één deel. Of je moet onder de tekst op zoek naar de afbeelding, en andersom, onder de schildering op zoek naar de tekst. Dit activeren van de lezer speelt voor deze uitgever een grote rol bij de productie van zijn boeken. Hij maakt de ontwerpen ervoor dan ook altijd zelf. En het gaat dan nooit gewoon om het omslaan van de pagina's. Het nut ervan is dat de geactiveerde lezer een veel bewuster kijker wordt, en niet zomaar een consument van het boek is, maar een medespeler.

Claude Minière, Stephen Buckley, Chroniques (1993)

Op de website over de Collectie Koopman van de KB is een filmpje te zien met alle mogelijkheden van het bladeren.

[Wordt vervolgd.]