288. Drukkersleerlingen proberen Reynaert uit

Aan de kunstacademie in de Abdij Ter Kameren bij Brussel konden studenten vanaf 1926 onder andere het drukkersvak leren. Officieel heet deze instelling École nationale supérieure des arts visuels (ENSAV), maar in de wandeling heet ze "ter Kameren" of "La Cambre". De boeken die op de eigen persen werden gedrukt bevatten meestal slechts delen van een roman of gedichtenbundel om te bewijzen dat de studenten het vak onder de knie hadden, van ontwerp en zetwerk tot drukwerk en boekbinden.

Reynaert de Vos (1941)

Een zo'n voorbeeld is ongeveer een jaar geleden aangeschaft en bevat een stuk uit het beroemde verhaal van Reynaart de vos, het middeleeuwse verhaal Van den vos Reynaerde. De uitgave dateert uit 1941. De school, opgericht door Henry van de Velde, stond sinds 1936 onder leiding van Herman Teirlinck die tot 1950 aanbleef.

Het lijkt het voorbericht te bevatten en de tekst van hoofdstuk XLIII, maar schijn bedriegt.

Reynaert de Vos (1941)

Het voorbericht 'Totten Leser' strekt zich uit over drie pagina's. Daarna begint hoofdstuk 43, maar die tekst houdt na regel zes op en het vervolg is weer afkomstig uit het voorbericht 'Totten Leser', waarvan de tekst een aantal keren herhaald wordt, steeds als identiek zetsel. Deze proeve van bekwaamheid was dus niet gericht op het zetwerk zelf, maar meer op het werken met linosneden, het inpassen van illustraties en het drukken in verschillende kleurgangen. De initialen lijken niet erg geschikt voor gebruik midden in de regel, omdat de afstand tussen de initiaal en de rest van de tekst wel erg groot is en bijvoorbeeld 'H' en 'ove' zo ver uiteen komen te staan dat je het nauwelijks nog leest als het woord 'Hove'.

Die initialen, letters en illustraties maakten de studenten niet zelf. Het colofon deelt mee dat deze linosneden het werk zijn van 'den Heer J.-P. Jacques de Dixmude'. Jean-Pierre Jacques de Dixmude leefde van 1916 tot 2006 en werd later bekend als kunstenaar. Hij was eerst leerling en later docent aan Ter Kameren. Hij kreeg na de oorlog ook bekendheid als ontwerper van de omslagen van een reeks politieromans die door de Engelse uitgever Nicholson and Watson voor de Franse markt werden gepubliceerd, in het Frans, tussen 1947 en 1951.

De groot-formaat uitgave werd gedrukt in slechts tien genummerde exemplaren op handgeschept papier van Pannekoek, maar de zeldzaamheid is iets minder streng: het KB-exemplaar is niet genummerd (er zijn er dus een paar meer).

Reynaert de Vos (1941)