dinsdag 20 december 2022

332. E. du Perron op afwijkend papier

In 1989 verscheen bij Van Oorschot de dertiende, vermeerderde druk van Het land van herkomst door E. du Perron. De oorspronkelijke editie zag het licht in 1935. Op de achterzijde van het papieren omslag - en op het buikbandje - staat vermeld dat er voor het eerst 453 autobiografische aantekeningen van de schrijver aan zijn toegevoegd.

E. du Perron, Het land van herkomst (1989)

Het boek werd gedrukt door de Koninklijke drukkerij G.J. Thieme bv te Nijmegen - een van de vele drukkerijen die niet meer bestaat. Het jaar 1989 was voor de drukkerij omineus: de drukkerij stond in 1989 ten grondslag van de Thieme GrafiMedia Groep die nog geen twintig jaar later failliet ging.

Bij het drukken van Het land van herkomst ging dat jaar iets mis. Een deel van het boek is op donkerder (geworden?) papier gedrukt wat goed te zien is als we de sneden van enkele exemplaren naast elkaar leggen. Van de zijkant is het donkere goed van het wittere papier te onderscheiden.

Drie KB-exemplaren van
E. du Perron, Het land van herkomst (1989)
 

Ook de snede aan de onderzijde van het boek laat duidelijke verschillen zien.

Twee KB-exemplaren van
E. du Perron, Het land van herkomst (1989)

In het (door de KB gebonden) exemplaar zijn pagina's 49-240 op donkerder papier gedrukt (aanvraagnummer: 7407 H 7). [Een vierde niet-KB-exemplaar laat hetzelfde patroon zien.]

In het bij het Depot binnengekomen exemplaar zijn pagina's 49-192 op donkerder papier gedrukt (aanvraagnummer: 2027893).

In het exemplaar in de Du Perron-collectie zijn pagina's 49-96 en 145-240 op donkerder papier gedrukt (aanvraagnummer: KW 2293 A 163).

De drie exemplaren hebben gemeen dat de pagina's 49-96 en 145-192 op donkerder geworden papier zijn gedrukt. Verder zijn er verschillen voor de pagina's 97-144 en 193-240.

Dat betekent dat er tijdens het drukken donkerder papier is ingezet voor sommige vellen. Marc Beerens wees me erop dat het verschil tussen houtvrij en licht houthoudend papier niet altijd te zien is en dat de verkleuring dus in de loop der jaren kan zijn ontstaan, wat overigens dan wel in alle exemplaren gelijkmatig en identiek gebeurd is. 

Was het wel zichtbaar geweest, dan zou uitgeverij de partij natuurlijk moeten afkeuren, tenzij haast voor een presentatie en/of een fijne korting aanleiding waren de partij zo te accepteren. 

Het boek verscheen begin november 1989 (het Depot-exemplaar werd beschreven op 8 november).

Het was dus gedrukt op twaalf drukvellen van elk 48 pagina's:
1-48 [op houtvrij papier]
49-96 [op licht houthoudend papier]
97-144 [op houtvrij en op licht houthoudend papier]
145-192 [op licht houthoudend papier]
193-240 [op houtvrij en op licht houthoudend papier]
241-288 [op houtvrij papier]
289-336 [op houtvrij papier]
337-384 [op houtvrij papier]
385-432 [op houtvrij papier]
433-480 [op houtvrij papier]
481-528 [op houtvrij papier]
529-576 [op houtvrij papier]

De drie verschillende exemplaren kunnen nu nog worden aangevuld met exemplaren met andere katernen die verkleurd zijn. De Du Perron-verzamelaar zal ze allemaal op de plank willen hebben!