201. Remco Campert vertaalt De honger en de dorst

Niet alles van Remco Campert is gepubliceerd. Zijn toneelvertalingen, bijvoorbeeld. In 1967 ging in Amsterdam van Eugene Ionesco De honger en de dorst in première. De uitvoering lag in handen van  de Nederlandse Comedie, die vijf jaar later zou stoppen dankzij Aktie Tomaat.

Ionesco's stuk werd in Frankrijk voor het eerst uitgevoerd, als Le soif et la faim, in 1966. Twee jaar eerder was het in het Duits opgevoerd in Düsseldorf. Het gaat over religie en conformisme en bevat een scene waarin twee hongerende gevangenen in ruil voor een korst brood eerst het gebed Onze Vader moeten opzeggen. Tijdens de eerste voorstellingen in Parijs werd het publiek opstandig, totdat een van de acteurs naar de rand van het toneel liep en de zaal in brieste: 'Merde'. Toen was het stil. De pers herinnerde zich van het toneelstuk alleen dit incident.

Scenario Eugene Ionesco, De honger en de dorst (1967)

Op 16 december 1967 was Amsterdam aan de beurt. De regie werd gevoerd door Henk Rigters, kostuums en decor waren ontworpen door Nicolaas Wijnberg en acteurs waren: Han Bentz van den Berg, Elisabeth Andersen, Elisabeth Hovink, Jan Hundling, Wim de Haas, André van den Heuvel, Cor van Rijn, Jules Croiset, Herman van Elteren, Rob Goedhart, Rein Edzard, Paul Beers, Wim de Haas en Maroesja Lacunes.

De recensies noemden Ionesco 'een van de moeilijkst te begrijpen schrijvers van deze tijd' (Algemeen handelsblad, 18 december 1967). Het zou zijn overtuiging zijn dat 'alleen een zo gedachteloos mogelijk opportunisme ons in staat kan stellen het verwarde spelletje dat "leven" heet vol te houden'. Het stuk werd als 'hinderlijk uitvoerig' gekenschetst. 

Ook leuk voor de vertaler.

Hoe literair de tekst ook gevonden werd, van de Nederlandse vertaling verscheen nooit een editie.

We beschikken gelukkig nog wel over het scenario, het script dat aan acteurs en andere medewerkers van het gezelschap werd uitgedeeld. Een van die exemplaren belandde in het archief van het gezelschap, dat later over ging naar het in 1972 opgerichte Publiekstheater. Het stempel van dat gezelschap siert enkele pagina's.

Scenario Eugene Ionesco, De honger en de dorst (1967)

Bijgevoegd zijn zes losse bladen, gescheurd uit een tweede exemplaar van het scenario. Dit bevat aantekeningen over de belichting, de positie van kasten, bed en divan en andere toneelprops ('kistje open met linnengoed erin'), met verschillende pennen geschreven: 'deurtje L. achter open en dicht' staat er in blauw, maar in groen is het laatste doorgestreept: 'Deur blijft open' staat er voor de duidelijkheid bij. 

Over de lichtprojecties staat er bijvoorbeeld: 'als Bentz eten op schept'. De laatste regieaanwijzing heeft de marginale noot: 'KLOKKEN!' Die moesten luiden.

Aantekeningen van de toneelmeester waarschijnlijk.

Scenario Eugene Ionesco, De honger en de dorst (1967)

Binnenkort - de aanwinst is nog niet beschreven - kan het scenario met de vertaling door Remco Campert worden bestudeerd in de KB.