222. Art brut in LAM bij Lille

We verbleven enkele dagen in Lille en bezochten in de omgeving onder andere het LAM, het vroegere MAM dat tegenwoordig het Lille Métropole, musée d’art moderne, d’art contemporain et d’art brut heet. Het is dus een museum voor moderne kunst (grotendeels de schenking van het echtpaar Geneviève en Jean Masurel) dat is aangevuld met een collectie art brut.

De kunstenaar die de naam voor het genre Art Brut bedacht is Jean Dubuffet, die in de collectie vertegenwoordigd is door brieven aan surrealist André Breton, maar ook door enkele kunstenaarsboeken. Op zaal hing nu het werk Les Murs uit 1945. 

Jean Dubuffet, Les Murs (1945)

Het is een van de vroege boeken van Dubuffet, die zijn leven lang gefascineerd werd door wat nu outsider-kunst wordt genoemd, kunst gemaakt door amateurs, waaronder kinderen en psychiatrische patiënten. Dubuffet zocht in de kunst naar een ontsnapping uit de vaststaande cultuur door middel van spontaniteit en intensiteit. Het rauwe gebaar, de onverwachte geste.

Ook in de Collectie Koopman van de KB zijn werken van Dubuffet opgenomen, zoals het kleurrijke Cerceaux 'sorcellent uit 1967.

Max Loreau, Jean Dubuffet, Cerceaux 'sorcellent  (1967)

Hierin zijn de in zeefdruk vervaardigde illustraties een soort 'doodles' bij de gedichten van Max Loreau, die in een vette grote letter zijn gezet om bij de in zwart omlijnde vlakken van Dubuffet te passen. 

De KB bezit ook een exemplaar van Oreilles gardées van Dubuffet, met teksten door P.A. Benoit uit 1962. Hierin is de typografie veel experimenteler, met letters die los van hun woorden raken en woorden die over de pagina's dansen.

P.A. Benoit, Jean Dubuffet, Oreilles gardées (1962)

Het museum herbergt nog veel meer werken die me even deden denken aan de collectie in Den Haag, soms omdat ze ontbreken in de collectie, zoals een van de geïllustreerde opstellen van Le Corbusier, Le Poème de l'Angle Droit uit 1955. Daarin beweerde de architect dat het ontwerpen van een gebouw ook het scheppen van een levend wezen inhield, 'une créature'. Dat was wel iets anders dan zijn eerdere uitspraken waarbij hij het gebouw zag als een machine waarin mensen konden leven...

Le Corbusier, Le Poème de l’Angle Droit (1955)