 |
Beldan Sezen, To Keep That Bit of Physical Distance (2016) [omslag] [© Beldan Sezen. Afgebeeld met toestemming van de kunstenares] |
Een voorbeeld daarvan is To Keep That Bit of Physical Distance uit 2016. Het formaat is vrij groot - 34 cm hoog. De teksten zijn niet gedrukt, maar met de hand aangebracht door middel van een speciale afdruktechniek, maar wat als eerste opvalt is dat de pagina's witgekalkt zijn en dat onder die laag verf nog afbeeldingen zichtbaar zijn.
 |
| Beldan Sezen, To Keep That Bit of Physical Distance (2016) [fragment van pagina 7] [© Beldan Sezen. Afgebeeld met toestemming van de kunstenares] |
In dit boek schemeren plaatjes van een Turks stripboek door en dat is geen willekeurige keuze. Het verhaal in dit boek, eigenlijk meer een relaas, een overdenking van persoonlijke reacties en politieke verantwoording, begint met een straatoverval die Sezen in Istanboel ondergaat. Op de tweede dag van haar verblijf in de stad wordt ze om een uur of negen met een pistool bedreigd. Net nadat ze schoolkinderen is gepasseerd en een steeg is ingelopen. Het is de eerste keer dat zij zoiets meemaakt.
 |
| Beldan Sezen, To Keep That Bit of Physical Distance (2016) [fragment van pagina 5] [© Beldan Sezen. Afgebeeld met toestemming van de kunstenares] |
Achteraf voelt zij zich schuldig dat ze niet naar de politie is gegaan. Nu lopen anderen nog steeds gevaar hetzelfde te overkomen. Maar Turkije had in 2016 ander geweld te verwerken: tientallen bommen gingen er vanaf januari 2016 af. Sezen was in 2016 in januari/februari 2016, kort na de eerste aanslagen. Er waren zelfmoordaanslagen door verschillende groeperingen. Het geweld dat Sezen treft valt daarbij in het niets en werkt door in een schuldgevoel: 'I can't save the world'.
Daarna vertelt zij dat de dader haar wilde beroven van geld, maar dat hij haar liet gaan zonder het af te pakken: 'His values, his goals. His decision.' Deze machteloosheid, het gebrek aan invloed op wat er gebeurt, blijft haar het meeste bij. Afhankelijk te zijn van bruutheid en willekeur.
De geschreven teksten worden afgewisseld met en begeleid door tekeningen in kleur. Het lijken misschien zelfportretten, maar de in groen uitgedoste figuur die op haar kop staat, yoga-oefeningen doet, alsof zij zichzelf een houding probeert te geven, verbeeldt eigenlijk de gewone Turkse soldaat die alleen maar kan toekijken, meningloos. Ook de dader komt deels in beeld: zijn uitgestrekt hand, een portret ten voeten uit met zwarte bivakmuts en blauwe schoenen - een karabijn ernaast als symbool van geweld.
Andere afbeeldingen zijn van dagelijkse handelingen zoals geroer in een kopje koffie. Tekeningen van koepels en minaretten worden symbolen van religieuze en politieke macht. Een van die tekeningen toont de groene figuur ingeklemd tussen de bruine muren van de stad. Het verhaal van de overval en het ongedeerd vrijkomen is uitgespreid over twee tegenoverliggende pagina's.
De ondergrond is voor alle pagina's ook een impliciet commentaar: de witgeschilderde pagina's bedekken de bedrukte pagina's van politiek-satirische cartoons die in Turkije te koop zijn, in dit geval het tijdschrift Penguen dat in 2017 werd verboden. Ze schemeren door alle teksten en afbeeldingen heen - tonend dat satirisch commentaar op de nationale politiek weliswaar verboden en bestraft kan worden, maar dat het ondergronds blijft bestaan.
Op de laatste pagina (de rectozijde van het achteromslag) verandert de kleur inkt van zwart in rood en verandert het perspectief van het persoonlijke naar het algemene.
 |
| Beldan Sezen, To Keep That Bit of Physical Distance (2016) [fragment van pagina 15] [© Beldan Sezen. Afgebeeld met toestemming van de kunstenares] |
De straatoverval wordt symptomatisch voor de staat als geheel waar niemand veilig is voor de terreur van een bewind. Daarbij toont Sezen een cellospeler met gasmasker.
De rode belettering is direct aangebracht, geschreven met een kroontjespen op het witgeschilderde papier. De zwarte teksten zijn voor deze oplage van veertien exemplaren zijn op een bijzondere manier afgedrukt.
Eerst tekent Beldan Sezen haar tekening op transparant papier (onion skin paper), een dunne, lichte papiersoort. Het is bevestigd aan het papieren vel dat in het boek zal komen, maar het ligt ernaast. Ze trekt de tekening over met een scherpe pen en Oost-Indische inkt. Vervolgens keert zij het vel om zodat het op het andere vel komt te liggen en dan drukt zij met haar vingers de inkt op het papier van het boek.
Elk exemplaar wordt uiteindelijk net iets anders vanwege de onderschildering en de druk van de vingers. Er ontstaan soms vlekken of hiaten, vandaar dat het de 'blotted line technique' wordt genoemd die ooit door Andy Warhol werd gebruikt voor zijn tekeningen van schoenen. [Zie een Youtubefilmpje van het Andy Warhol Museum.]
Geen opmerkingen:
Een reactie posten