219. Advertenties voor 'Fransche les'

Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat boekenverzamelaar Louis Koopman stierf. Dat gaan we natuurlijk herdenken. Daarover later meer.

Anny Antoine en Louis Koopman

Op zoek naar sporen van Koopman en zijn tragisch overleden verloofde Anny Antoine ploegde ik zoekresultaten in Delpher door en trof advertenties aan van Anny Antoine zelf. Die had ik nooit eerder gezien, ook niet in de plakboeken die Koopman over haar bijhield. Daarin belandden bijvoorbeeld de krantenknipsels over het gruwelijke tramongeluk dat haar overkwam op de Scheveningseweg in Den Haag.

Paspoort van Anny Antoine (1931)

De Belgische Anny Antoine woonde eerst een jaartje in Parijs voordat zij in oktober 1925 naar Den Haag verhuisde. Ze vond werk als lerares Frans en woonde op verschillende adressen waar zij thuis les kon geven. Aanvankelijk zocht zij onderdak in Hotel Astoria vlakbij Station Hollands Spoor. (Het werd gesloopt in 1982.) 

Hotel Astoria, Den Haag, c. 1915 (Haags Gemeentearchief)

Daarna is het oudst bekende adres van Antoine in Den Haag Frederikstraat 75. Vervolgens  woonde zij op de Bazarlaan 76A, de Groot Hertoginnelaan 103 en de Anna Paulownastraat 75. Vanaf september 1928 tot haar dood woonde ze in de Van Speykstraat op nummer 10.

Visitekaartje van de Haagse Anny Antoine (in of na 1931)

In november 1925 ontmoette Antoine de tien jaar oudere Louis Koopman met wie zij zich in 1931 verloofde. In hetzelfde jaar behaalde zij haar diploma Frans M.O.-A. Twee jaar later zou zij sterven.

Haar advertenties in de Haagsche Courant verschenen niet al die tijd. Ik heb er alleen gevonden tussen 1926 en 1931.

Haagsche Courant, 3 maart 1926

Op 3 maart 1926 verscheen de eerste advertentie. Dat wil zeggen: dit is de oudste die ik heb gevonden door te zoeken op verschillende trefwoorden, zoals 'Fransche les', 'Antoine', enzovoort. 

Letterlijk staat er in de advertentie dat zij ongetrouwd is (een mejuffrouw), dat ze Franse lessen geeft tegen redelijke vergoeding en dat heren zich niet moeten aanmelden. Dat laatste sprak verder kennelijk voor zich en vanaf 1928 kwam dit omgekeerd in de advertenties terug toen Antoine meldde dat ze nog enkele lesuren beschikbaar had voor vrouwen en kinderen.

Haagsche Courant, 10 februari 1928

In de advertentierubriek van 10 februari 1928 zien we dat in Den Haag meerdere docenten voor Franse lessen hun diensten aanboden. Er is bijvoorbeeld een 'gediplomeerde Fransman' in de Acaciastraat die speciaal geeft aan 'hen die binnenkort n. Frankrijk vertrekken'.

Vanaf 1927 legde Anny Antoine zich toe op lessen op drie terreinen: grammatica, conversatie en correspondentie. Ook benadrukt zij dat een toegankelijke methodiek wordt gebruikt: 'Méthode facile!' Enkele keren gebruikt zij een soort campagne met een reeks advertenties op opeenvolgende dagen, met steeds een andere bewoording. Eind september 1927 bijvoorbeeld richt zij zich tot leerlingen die de makkelijke methode wensen, of juist een snelle, of leerlingen die zich prepareren voor examens, en bovendien biedt zij speciale lessen voor groepen kinderen aan.

Haagsche Courant, 27, 28 en 29 september 1927

Vanaf 1930 voegt zij nog een bezigheid aan haar advertenties toe. Voortaan biedt zij ook aan om vertalingen te maken: 'Ook vertalingen'.

Haagsche Courant, 16 oktober 1930

Aanvankelijk noemde zij zich in de advertenties 'A. Antoine''  maar vanaf 17 oktober 1927 meldde zij ook haar voornaam: 'Anny Antoine'. Nederlandstalige en Franstalige advertenties wisselen elkaar af en nu eens staat er 'Français' of 'Fransche les' bovenaan; op andere momenten begint de advertentie groot met haar eigen naam. 

Na haar verloving met Ir Louis Koopman - hij woonde in Amsterdam en zij bleef in Den Haag werken en wonen - verschenen er geen advertenties meer...

Dankzij Delpher hebben we iets meer inzicht in haar adressen én beroepsmatige werkzaamheden. Omdat zij al die tijd in pensions woonde, staat haar naam niet vermeld in het Adresboek voor 's-Gravenhage, Scheveningen en Loosduinen. Hiermee moeten we het dus even doen...