262. Rembrandt in Isotype

Niet elk jaar is een Rembrandtjaar, maar elk jaar verschijnen er boeken over Rembrandt. Het jaar 1938 bijvoorbeeld was geen kroonjaar voor de schilder die in 1606 werd geboren en in 1669 stierf. Toch kwam er dat jaar een tentoonstelling over Rembrandt in de winkels van De Bijenkorf in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. Daarbij verscheen een bijzondere Rembrandt-uitgave, namelijk Rondom Rembrandt.

Rondom Rembrandt (1938)

De tentoonstelling in 1938 had met andere feestelijkheden te maken, namelijk het regeringsjubileum van koningin Wilhelmina. Er werden geen tekeningen, etsen, schilderijen en zelfs geen reproducties daarvan getoond, maar statistieken waarmee visuele antwoorden werden gegeven op vragen als: hoe ontwikkelden Leiden en Amsterdam zich tijdens Rembrandts leven? Hoe werd Rembrandt door zijn tijdgenoten gewaardeerd? Hoe veranderde zijn techniek? De antwoorden werden gegeven door middel van de "beeldpaedagogische Isotype-afbeeldingen", gemaakt door de International Foundation for Visual Education.

Rondom Rembrandt (1938)

De Haagsche Courant vond het een van de merkwaardigste en interessantste tentoonstellingen sinds jaren. In september was de tentoonstelling te zien in Den Haag (waar die wegens succes werd verlengd), vervolgens kwam de expositie in oktober naar Rotterdam en verhuisde die eind oktober naar Amsterdam - toen hadden al tienduizend bezoekers de tentoonstelling bezichtigd.

De Isotypie - Isotype is de afkorting voor International System Of TYpogra phic Picture Education - werd bedacht door Otto Neurath (1882-1945) en paste bij de functionele en minimalistische beeldtaal van die tijd. Neurath was in 1934 uit Wenen gevlucht en zette er in Den Haag de International Foundation for Visual Education op. In 1940 vluchtte hij opnieuw, naar Oxford.

Rondom Rembrandt (1938)

Hoe de schilderijen van Rembrandt zijn verdeeld over Nederlandse collecties wordt getoond met een kaart waarop per plaats is aangegeven hoeveel schilderijen er zich bevinden. Schilderijen uit de Leidse periode zijn gesymboliseerd met een groene rechthoek; die uit de periode 1632-1642 zijn rood; die uit 1642-1652 blauw en de schilderijen uit zijn laatste jaren zijn in bruin aangeduid.

Rondom Rembrandt (1938)

Aardige pictogrammen zijn ook bedacht voor de onderwerpen van de schilderijen van Rembrandt die worden vergeleken met die van Rubens. Schilderde de tweede veel altaarstukken en mythologische thema's, Rembrandt legde zich toe op portretten.

De cijfers zijn inmiddels achterhaald, maar de presentatie is nog altijd fris en aantrekkelijk.
[Het KB-exemplaar heeft als aanvraagnummer: 12044926.]