Recensie-exemplaren van boeken werden vroeger verzonden aan tijdschriften, critici en redacties. Op of in het boek werd dan geschreven of gestempeld: 'Ter recensie'. Boeken uit de eerste helft van de twintigste eeuw kun je nog regelmatig aantreffen met zo'n opschrift of stempel.
Wat ik niet eerder zag is een omslag waarop dat - samen met verkoopgegevens - is afgedrukt, maar in 1924 gebeurde dat met een boek van Frans Coenen (1866-1936): Studiën van de Tachtiger beweging, verschenen bij uitgeverij G.W. den Boer in Middelburg.
 |
| Frans Coenen, Studiën van de Tachtiger beweging (1924) |
Het KB-exemplaar is herbonden met een deel van het linnenomslag geplakt op de band. Die heeft de opdruk niet. Het exemplaar dat is afgebeeld op de site van DBNL is net zo. (Zie DBNL).
 |
| Frans Coenen, Studiën van de Tachtiger beweging (1924): recensie-exemplaar |
Maar een exemplaar dat ik nu op mijn bureau heb liggen heeft het wel: dit is ingenaaid in een papieren omslag. Behalve de auteur en titel, de plaats en het jaar van uitgave - omringd met versieringen door Johan Briedé - staat onderaan in een groot lettercorps en dubbel onderstreept gedrukt:
RECENSIE-EXEMPLAAR
Daaronder staat wat de prijs voor een ingenaaid exemplaar was en wat een exemplaar in linnen stempelband moest kosten.
Er zullen vast meerdere voorbeelden bestaan, of was dit een eigenaardigheid van deze uitgever? Zond G.W. den Boer vanuit Middelburg uitzonderlijk veel recensie-exemplaren rond, zodat het lonend werd dit op de boeken te laten drukken in plaats van steeds handmatig elk exemplaar zo te merken? Of alleen voor dit boek?
Ik ben benieuwd naar andere voorbeelden.
