284. Natural Enemies of Books: Women in Typography

De laatste decennia komt er steeds meer aandacht voor de positie van vrouwen in uitgeverijen, drukkerijen, bibliotheken en boekwinkels in het verleden. Ze namen vaak wat onzichtbare plaatsen in, of werden onderbetaald, of gewoon geweerd uit het vak. Er kwamen bijvoorbeeld overzichten zoals Dictionnaire des femmes libraires en France 1470-1870 (2003), Canadian Women in Print, 1750-1918 (2010), The Women of Grub Street (1998) en Women in Graphic Design, 1890-2012 (2012).

The Natural Enemies of Books (2020)

Dit jaar verscheen Natural Enemies of Books. A Messy History of Women in Printing and Typography. Ik kreeg het pas vorige week in handen - door de lockdown zijn bestellingen vaak blijven liggen, of konden de geleverde boeken niet worden uitgepakt.

Een vimeo toont de uitgave die verscheen bij Occasional Papers.

Op YouTube staat een filmpje waarin Kathleen Walkup, Mills College, spreekt over vrouwen in de drukkerswereld, een lezing voor de San Francisco Public Library, 2012.

Het boekje heeft een diverse samenstelling. De basis ligt bij een Amerikaanse uitgave uit de jaren dertig over de rol van vrouwen als drukkers en boekontwerpers: Bookmaking on the Distaff Side (1937). Enkele artikelen daaruit worden in deze nieuwe uitgave gereproduceerd. Deze zijn aangevuld met een inleiding over die uitgave door Kathleen Walkup, die al jaren in dit onderwerp geïnteresseerd is.

De andere artikelen vallen uiteen in twee groepen en gaan vooral over de ontwikkelingen na 1937. De eerste is Zweeds - de uitgave is dan ook gesteund door de Swedish Arts Grants Committee. Deze sectie bevat bijvoorbeeld gesprekken met een vrouwelijke historicus, maar vooral enkele vrouwelijke zetters en een artikel over de situatie van vrouwen in drukkerijen in Noorwegen in de negentiende eeuw.

Er is een mooi verhaal over Gertrude Stein en Laura Riding (die samen met Robert Graves de Seizin Press in eigendom had), er zijn artikelen en interviews over de relatie tussen drukkers, vormgevers, vrouwen en vakbonden in Engeland. Deze tweede groep artikelen gaat over de feministische uitgeverijen in de jaren zeventig in Engeland waar de vakbonden langzamerhand hun macht verloren.

De stukken hebben, zoals ook het boekje uit 1937, vaak een lichte toets - hoewel de feiten er niet om liegen en duidelijk is dat vrouwen rond 1900 in onderhandelingen met vakbonden of werkgevers systematisch werden gebruikt om de positie van mannen te verbeteren ten koste van die van vrouwen en dat gebeurde zowel door ze gelijke betaling te ontzeggen, als juist die te eisen, maar dan vrouwen te weren uit opleidingen en stageplekken of juist het tegendeel. Net wat voor mannen het beste uitkwam.

Zulke argumenten liggen altijd op de loer. Natural Enemies of Books is een collage, zeggen de redacteuren; daardoor krijgen we inzicht in uiteenlopende situaties in Europa en Amerika, boeiend en onderhoudend; fraai en compact vormgegeven bovendien.

Een uitgebreider versie van de inleiding van Walkup zal dit najaar verschijnen in een bundel van de The Legacy Press: Making Impressions. Women in Printing and Publishing.