33. Essex House Press: op perkament getekend

Op 29 augustus 1960 werd in Museum Meermanno het zogeheten 'Museum van het Boek geopend'. Dat 'kon natuurlijk ook voor de Koninklijke Bibliotheek als een belangrijke gebeurtenis beschouwd worden', zo staat er in het Verslag 1960 van de KB.

Elders in het jaarverslag lezen we: 'Mede met het oog op het Museum van het Boek zijn herhaaldelijk publikaties van particuliere persen aangekocht als van de Ashendene Press (o.a. Dante's Divina Commedia. 1902-1905), de Cresset Press (Milton's Paradise lost. Paradise regained. 1931), de Essex House Press (R. Browning, The flight of the Duchess. 1905).'

Paul Woodroffe, frontispice voor Robert Browning, The Flight of the Duchess (Essex House Press, 1905)

De Dante van de Ashendene Press was samen met twee andere Ashendene titels én de uitgave van de Essex House Press aangekocht bij de Londense antiquaar Thomas Thorp. De catalogus is niet in de collectie bewaard gebleven, helaas. We weten wel dat we er fl. 92,40 voor betaald hebben, het equivalent van £8/8/-. (Tegenwoordig kost een exemplaar ongeveer €750).

Exemplaarnummer in Robert Browning, The Flight of the Duchess (Essex House Press, 1905)

De herkomst zou wel interessant kunnen zijn, want het KB-exemplaar heeft een heel laag nummer: nummer 2. De oplage is 125 exemplaren. Nummer 1 bevindt zich in de Manchester Public Libraries. De hele oplage is gedrukt op perkament. Dat komt ook bij private press-uitgaven niet vaak voor. Meestal werden in die tijd - we hebben het nu over 1905 - een stuk of tien exemplaren als luxe oplage op perkament gedrukt. Dat gold overigens voor de Engelse private presses. Nederlandse private presses hebben zelden boeken op perkament gedrukt.

In elk exemplaar zijn met de hand getekende initialen aangebracht en per exemplaar kunnen de kleuren daarvan verschillen. Ze zijn getekend door Raymond Binns.

Verschillend gekleurde initialen Y en O in de exemplaren van de Koninklijke Bibliotheek (boven) en een exemplaar afgebeeld in Alan Crawford, C.R. Ashbee (1985) 

C.R. Ashbee (1863-1942), de oprichter van de Essex House Press, was een architect en ontwerper die de Guild & School of Handicraft had opgericht om idealen van de Arts & Crafts-beweging in praktijk te brengen. De guild werd in 1891 ondergebracht in zijn huis in London, Essex House. Na de dood van William Morris kocht hij diens drukpersen. Daarmee kon de Essex House Press beginnen en de persen gaven de uitgeverij vooral in die jaren veel aanzien, omdat Morris als de aanjager van de moderne opvattingen over boekvormgeving internationaal van enorme betekenis was gebleken. Trouwens, niet alleen materiaal, ook drukkers werden door Ashbee overgenomen. Hij werd daarbij financieel gesteund door de industrieel en verzamelaar Laurence Hodson. Het symbool voor de pers - zichtbaar in het colofon - was een anjer die in de tuin van Essex House groeide.

 Colofon van Robert Browning, The Flight of the Duchess (Essex House Press, 1905)

Net als Morris begon Ashbee zijn colofons vaak met een zin die vroeger aan het slot van een handschrift of oud gedrukt boek kon worden gevonden: 'Here ends', hier eindigt. In 1902 hield de huur van Essex House op en verhuisde Ashbee met zijn guild naar het plaatsje Chipping Campden in de Cotswolds. Daar werd in 1905 het boekje met het gedicht van Robert Browning gedrukt, versierd en gebonden in perkament. 

De uitgaven die de KB in 1960 aanschafte 'met het oog op' het Museum voor het Boek zijn nooit verplaatst naar de collectie van Meermanno, waar van de Essex House Press dan ook niet de bijzondere uitgaven kunnen worden gevonden die je er zou verwachten.