Werkend aan een artikel over Nederlandse boekenverzamelaars van Franse literatuur viel het me weer op hoe weinig we weten over onze Nederlandse bibliofielen en dan is Koopman nog een gunstige uitzondering. Over hem is vrij veel bekend.
In 1935 bezat Koopman 1500 boeken. Maar hoe deelde hij zijn boekenkasten in? Weten we dat? Nee, dat weten we niet. Wel weten we iets over de boekenkasten van zijn tragisch verongelukte verloofde Anny Antoine. In zijn boek over haar, Anny Antoine, sa vie, nos conversations littéraires (1968), baseerde Koopman zich op wat zij in een van haar dagboeken (we hebben alleen nog wat losse blaadjes daarvan) schreef.
 |
| Van Speijkstraat 10, Den Haag, ca 1930 |
In haar werkvertrek - Anny Antoine woonde op kamers in de Van Speijkstraat 10 in Den Haag - stonden twee eikenhouten boekenkasten, en later werden er daar nog twee aan toegevoegd. We zien er een, en een portret van Anny, op een ex-libris dat Koopman na haar dood liet maken.
 |
| Ex-libris Anny Antoine |
Kennelijk stonden die boekenkasten aan weerszijden van de open haard, waar zij 's winters de stoel dicht aanschoof. Ze bezat aan het einde van haar korte leven ongeveer 600 fraai gebonden boeken. Verder weten we dat ze die 's nachts, in het donker, op de tast wist te vinden.
Na haar dood in 1933 verhuisden de boeken eerst naar haar vader in Erps-Kwerps en vervolgens (voor een groot deel) naar Amsterdam, waar ze bij de collectie van Koopman werden gevoegd. Aan het begin van de oorlog vond Koopman dat een te gevaarlijke plaats en werden ze in de Koninklijke Bibliotheek geplaatst (het waren er toen 3000). Tijdens de oorlog zijn ze opnieuw in veiligheid gesteld, samen met veel andere KB-boeken.
In 1960 besloeg de verzameling in de KB al 112 strekkende meter en waren er ruim 5000 delen.
 |
Indeling van de kasten op de Koningskamer van de Koninklijke Bibliotheek
met de bibliotheek van Louis Jan Koopman (1887-1968) vanaf 1966 |
In 1966 horen we hoe de boeken zijn geordend. Een vier pagina's tellende inventaris van de Koopman Collectie uit dat jaar is inmiddels gedigitaliseerd in het kader van het project Het geheugen van Nederland.
Ze behelzen een plattegrond en een beschrijving van de toestand van de collectie rond 1966. De boeken stonden in afgesloten kasten op de zogeheten Koningskamer in het gebouw aan het Lange Voorhout. Maar de collectie paste daar niet meer in en sinds december 1966, lezen we, werden aanwinsten ook geplaatst in de nieuwbouw aan de Kazernestraat. (De inventaris is ondergebracht in de handschriftenverzameling van de Koopman Collectie; aanvraagnummer KW 77 G 65 - 3).
In 2009 werden foto's gemaakt voor de uitgave Voix et visions over de collectie en daarbij zijn ook mooie magazijnfoto's, zodat we weer een inkijkje hebben in de opstelling van de boeken. Het is een formaatplaatsing, waarbij eerst alle door Koopman aangeschafte boeken zijn geordend, vervolgens alle aanwinsten tot enkele jaren geleden. Apart staan nog de 'persoonlijke collectie', een schenking van Jan van der Marck en een collectie werken van Giran. Vanaf 2013 is een nieuwe reeks signaturen begonnen voor alle aanwinsten vanaf dat moment.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten