358. Unica van Ulyses Carrión

Vanaf 1972 woonde de Mexicaanse kunstenaar Ulises Carrión in Amsterdam. In 1975 publiceerde hij een manifest over kunstenaarsboeken, ‘The New Art of Making Books’. Hij noemde zijn boeken ‘bookworks’. Hij werd geboren in 1941 en ook al stierf hij al in 1989 aan aids, zijn invloed groeit nog altijd.

Hij was onder andere schrijver en videokunstenaar, maar trad ook op als uitgever, bijvoorbeeld van het tijdschrift Ephemera, en maakte ‘mail art’. Aan de Herengracht 227 (later 259) richtte hij voor kunstenaarsboeken een winkel op: Other Books & So.

Recent konden enkele vroege en een paar unieke werken van Carrión worden toegevoegd aan de verzameling van de KB. Ze zijn afkomstig uit de collectie van galeriehouder en uitgever Guy Schraenen (1941-2018) die zich zijn hele leven bezighield met kunstenaarsboeken en onafhankelijke uitgevers. Zijn Carrión-collectie wordt verkocht door Jonathan A. Hill in New York die daarmee inmiddels twee catalogi samenstelde. 

In een vitrine bij de leeszaal Bijzondere Collecties in de KB worden tot halverwege januari vier van de aangeschafte werken getoond. Ze komen uit de tweede catalogus van juli 2023. (Lees verder in de catalogus op de website van Jonathan A. Hill.) 

Ulises Carrión, 6 Plays. Amsterdam: Kontexts Publications, 1976

Het oudste bevat enkele ultrakorte toneelstukken: 6 Plays, uitgegeven door Kontexts Publications (dat is kunstenaar/dichter Michael Gibbs, 1949-2009). Het boekje verscheen in februari 1976, een jaar nadat de 'stukken' waren uitgevoerd in Amsterdam. De toneelstukken herinneren aan Carrións literaire carrière in Mexico voordat hij zich afkeerde van de literatuur en beeldend kunstenaar werd. Bij zijn boeken ging het daarna niet meer om de tekst alleen, maar vooral ook om de vorm en het geheel maakte het kunstwerk uit. Dit exemplaar bevat een handgeschreven opdracht van de maker aan de uitgever: 'For Michael and Judith, with warm friendship, Ulises C.' Dat is bijzonder, omdat hij in 1973 had gezworen niets meer te doen dat zweemde naar ‘luxe’ uitgaven en dat behelsde ook het afzweren van persoonlijke opdrachten in de boeken.

Twee werken uit 1988 zijn gemaakt in een oplage van slechts één exemplaar, uniek en tot voor kort volstrekt onbekend. Beide zijn uitgevoerd in potlood op transparant papier dat daarna gelamineerd is. De titels zijn met de hand geschreven: Missing Piece en Opening Lotus (een driehoekig boek). Ze verschenen een jaar voor zijn dood.

Ulises Carrión, Missing Piece. Amsterdam: Ulises Carrión, 1988

Momenteel te zien in de KB zijn:
1.
Ulises Carrión, 6 Plays. Amsterdam: Kontexts Publications, februari 1976.
Oplage: 100 exemplaren.

2.
Aan Onze Vrienden. Dear Friends. Amsterdam: Other Books and So, 1977.
Tweetalig stencil met het verzoek om donaties naar aanleiding van de verhuizing naar Herengracht 259.

3.
Ulises Carrión, Missing Piece. Amsterdam: Ulises Carrión, 1988.
Uniek exemplaar.

4.
Ulises Carrión, Opening Lotus. Amsterdam: Ulises Carrión, 1988.
Uniek exemplaar.